Veel organisaties vinden het moeilijk om een geschikte tekstschrijver te vinden. Na het lezen van dit artikel ken je alle belangrijke criteria voor het inhuren van een tekstschrijver voor zakelijke teksten, zodat je doelgericht kunt kiezen.
Er zijn zeventien criteria waar je op moet letten bij het inhuren van een tekstschrijver. De criteria zijn: schrijfstijl, ervaring, tarief, flexibiliteit, empathisch vermogen, analytisch vermogen, creativiteit, soorten teksten, SEO, branchekennis, klanten & referenties, netwerk, voorbeelden, opleiding, branchevereniging, fysieke afstand en het goede gevoel.
Wat is jouw schrijfstijl?
Laten we beginnen met de schrijfstijl. Een tekstschrijver verdiept zich in jullie organisatie, doelstellingen, doelgroepen etc. en schrijft vervolgens treffende en unieke teksten in een stijl die past bij de organisatie en het soort tekst. Tekstschrijvers hebben dus niet een stijl, zoals soms wordt gedacht, wel hebben ze vaak bepaalde voorkeuren.
Tekstschrijvers lijken dus een beetje op acteurs; er zijn acteurs die vaak dezelfde soort rol spelen, maar de meeste acteurs wisselen liever regelmatig. Zij vinden hun vakmanschap in het ervaren van de levens van anderen en hun beleving vervolgens vorm te geven. Die gave, om als een kameleon te werk te gaan, vind je ook bij de betere tekstschrijvers.
Ervaring heeft een prijs
Ervaring is ook belangrijk. Ervaring kun je meten in jaren, maar ook bepalen aan de hand van verricht werk; wat was de uitdaging, hoe is het uitgevoerd, voor wie, en wat was het resultaat? (Denk aan ervaring met verschillende soorten teksten (van persberichten tot social media posts en van jubileumboeken tot webpagina’s).
Je kunt je ook afvragen: heeft jullie aspirant-tekstschrijver gewerkt voor opdrachtgevers in meerdere branches en zowel voor profit- als voor non-profitorganisaties? Heeft hij dus ervaring met verschillende uitdagingen, bijvoorbeeld op technisch en sociaal gebied, en binnen uiteenlopende organisatieculturen?
Tariefwijzer voor tekstschrijvers 2023
Je moet zeker nadenken over het tarief, maar let op. Vaak is goedkoop duurkoop en anders is er mogelijk sprake van uitbuiting en dat moet je als opdrachtgever echt niet willen (nee, dat is niet “slim zakendoen”).
Om te beginnen, moet je weten dat het tarief van een tekstschrijver op verschillende manieren kan worden berekend. Er zijn drie gangbare methoden: per woord, per uur en per product (het kan ook in natura, voor een vrije gave en voor een deel van de omzet, maar dat is ongebruikelijk).
Betalen per woord, uur of product
Net als bij vertalers, zijn er tekstschrijvers die werken met een tarief per woord. Dit wordt meestal gedaan bij lange teksten waarvan dan vooraf de omvang wordt bepaald, boeken bijvoorbeeld. Bij short copy, denk aan een slogan, een advertentietekst of voice over, is betalen per woord geen optie.
(Je denkt toch niet dat de bedenker van de Nike slogan ‘Let’s do it’ per woord is betaald :-)? Het ontwikkelen van een slogan is behoorlijk wat werk, en omvat, naast research en het ontwikkelen van een aantal beargumenteerde concepten, soms ook controle vanwege auteursrechten.)
Een uurtarief wordt gebruikt als de tijdsinvestering onduidelijk is. In offertes worden dan meestal de volgende werkzaamheden onderscheiden: research, overleg, schrijven en redigeren. Voor lichte redactie bijvoorbeeld, geldt een veel lager uurtarief dan voor schrijven.
Een ervaren tekstschrijver met een sterke skill set biedt grote meerwaarde
Een prijs per product afspreken, is volgens mij het handigst. Daarbij moet je de tekstschrijver vooraf in elk geval helderheid bieden over het gewenste aantal woorden van de eindtekst, het soort tekst (een mailing, een persbericht, een blog etc.), de doelgroep en liefst ook het leesvaardigheidsniveau. (Insteek en inhoud worden na akkoord in overleg met de opdrachtgever bepaald).
Welk tarief je ook kiest, er zijn altijd de vaardigheden van de tekstschrijver in verwerkt; ervaring, deskundigheid, inlevingsvermogen, creativiteit etc. Een ervaren tekstschrijver met een sterke skill set biedt grote meerwaarde en opzichte van een beginner.
Een ‘dure’ tekstschrijver, die teksten schrijft waar je goud geld mee verdient (of bakken geld mee bespaart), zou dus zomaar de meest voordelige optie kunnen zijn! Met andere woorden: staar je niet blind op een tarief, kijk goed wat je daarvoor krijgt.
Flexibiliteit en spoedjes
Flexibiliteit is ook iets waar je over na moet denken. Bij sommige tekstschrijvers kom je niet bovenop de (virtuele) stapel te liggen wanneer je nog maar net klant bent en niet voor veel omzet zorgt. Heel irritant en helemaal als jullie op hete kolen zitten en eigenlijk een spoedje willen. Voor zo’n onverwachte, snelle klus, wordt het standaardtarief vaak opgehoogd met een bepaald percentage.
Een goede tekstschrijver plant realistisch en communiceert regelmatig over de voortgang. Is het toch nodig om buiten kantoortijden te werken, bijvoorbeeld vanwege een keiharde deadline, dan wordt soms een onregelmatigheidstoeslag berekend. Vraag ernaar voor het spannend wordt. Het werkt het beste, als iedereen vooraf dezelfde verwachtingen heeft.
Invoelingsvermogen is onontbeerlijk
Empathie is onontbeerlijk, zeker voor meer ‘creatieve’ schrijfopdrachten. Empathische mensen zijn ontvankelijk genoeg om de signalen van andere mensen in hun leven te laten weerklinken. Hierdoor pikken ze snel op hoe een ander gebeurtenissen ervaart en begrijpt, hoe keuzes worden gemaakte en wat de behoeften van een ander zijn. En dat is nou net wat je graag wilt van een tekstschrijver; dat hij aanvoelt en inziet wat de klanten van jouw klanten willen.
Analytische krachtpatser gezocht
Analytisch vermogen is ook belangrijk. Dat vermogen, een combinatie van aanleg, uren maken, reflecteren en groeien, maakt het gemakkelijk om in complexe situaties snel tot de kern door te dringen, verbanden te leggen en knelpunten vast te stellen. Een goede tekstschrijver is daarnaast in staat om dat allemaal bondig en op aantrekkelijke wijze in woorden uit te drukken.
Creatief met kurk of toch niet
Creativiteit is een lastig onderwerp. Vaak is niet duidelijk wat bedoeld wordt; creatief met kurk of (toegepaste) kunst? Verder is het zo, dat hoe meer je weet, gezien en gedaan hebt, hoe lastiger het wordt om iets creatief, geniaal of verrassend te noemen. Mijn advies: je kunt beter zelf, als opdrachtgever, op basis van werk, CV en social media uitingen, een inschatting maken of een tekstschrijver kan bieden wat jij zoekt.
Wil je een specialist of generalist?
Zakelijke tekstschrijvers hebben vaak een specialisme, vraag ernaar. Zo zijn er tekstschrijvers die voornamelijk short copy schrijven (slogans, namen en korte wervende teksten, bijvoorbeeld voor advertenties, posters en verpakkingen). Long copy schrijvers houden zich bezig met artikelen, blogteksten, mailings, websiteteksten, persberichten, advertorials, nieuwsbrieven, jaarverslagen, ghost writing etc. En dan heb je nog technische tekstschrijvers, die je kunt vragen voor teksten als handleidingen, regelingen en instructiemateriaal.
Veel mensen denken bij SEO: als je alles slim instelt, zit je gebakken – nee dus
Zoek je een tekstschrijver voor online content, dan moet je aan de slag met Search Engine Optimization (SEO). SEO is superbelangrijk, maar niet zaligmakend. Veel mensen denken bij SEO: als je alle codes slim instelt, zit je gebakken, de rest doet er niet toe. Nee dus. Das war einmal. Wat je nodig hebt is unieke, waardevolle en liefst tijdloze content. (Die je dan wel SEO-proof moet maken.) Content is king, code is queen.
Veel tekstschrijvers kunnen hun online geplaatste teksten met eenvoudige tools SEO-proof maken, maar het zijn geen website wizards. Bij grote en complexe klussen met bestaande content verwijzen ze daarom meestal naar een SEO-specialist. Een tekstschrijver moet vooral meerwaarde bieden via unieke content die jullie doelgroepen graag willen lezen en delen.
Een tekstschrijver die je branche kent
Een andere vraag die je tekstschrijvers kunt stellen is of ze jullie branche kennen. Kennis van de belangrijkste processen, technieken, partijen, trends en jargon, zorgt voor een vlotte start van de samenwerking, beter inzicht in de dilemma’s die spelen en een betere aansluiting bij de belevingswereld van jullie doelgroepen.
Check klanten en referenties
Kijk ook op de site van de tekstschrijver in kwestie naar klanten en referenties. Dat geeft een indruk van de branches waarbinnen hij actief is, de grootte en de soorten organisaties waarvoor hij gewerkt heeft en van het geografische gebied waarbinnen hij actief is. Referenties gaan vaak over de samenwerking en de pluspunten van de tekstschrijver.
Over het opvragen van voorbeelden
Soms vragen opdrachtgevers om voorbeelden. Dat is begrijpelijk, maar laat je hierdoor niet teveel leiden, want jullie tekst wordt heel anders. Dat komt doordat jullie organisaties anders is (missie, visie, strategie, waarden, cultuur, geschiedenis). Waarschijnlijk komen ook de gekozen doelgroepen en doelstellingen niet overeen. Met een voorbeeld kun je wel zien of iemand zijn vak verstaat.
Opleiding en branchevereniging
Heeft iemand een opleiding tot tekstschrijver? Prima, dan weet je ongeveer wat je binnenhaalt. Bedenk wel dat veel tekstschrijvers autodidact zijn – al hebben ze vaak wel een andere studie gedaan, bijvoorbeeld journalistiek, communicatie, Nederlands, geschiedenis en/of een lerarenopleiding. De meeste tekstschrijvers, zeker degenen die tien jaar of meer meedraaien, hebben intussen hun meesterschap wel bewezen.
Lidmaatschap van een branchevereniging zegt ook iets over de kwaliteit (veel van die clubs hebben toelatingseisen en gedragsregels). Tekstschrijver is echter een vrij beroep, dus lidmaatschap van een branchevereniging is niet verplicht, net zo min als een opleiding tot tekstschrijver.
Soms is fysiek overleg cruciaal
De fysieke afstand kan een belangrijk argument zijn om voor een tekstschrijver te kiezen. Vooral bij projecten met verschillende professionals is overleg op locatie – zeker in het begin- en eindstadium – heel waardevol. Hierdoor kun je eenvoudiger binnen dezelfde energie blijven en sneller en doeltreffender zaken afstemmen wat betreft proces, producten en prestaties. En is het leuker.
See me, feel me
Wat je ook doet, ga in elk geval voor het warme gevoel dat zegt: wij zijn (professioneel) op elkaar afgestemd en samen kunnen we mooie dingen doen (en de prijs, daar komen we vast wel uit). (Als dat er niet is, kun je ook goed samenwerken, maar vaak is de bereidheid dan lager om the extra mile te gaan als dat nodig is. Ook zijn mensen vaak minder proactief.)
Vroeger goed in opstel
Ik weet dat het in de praktijk soms slechts om een paar criteria gaat; wie ken je, wie wordt aanbevolen en/of wie is het goedkoopst. Als starter kies je daarom misschien wel voor jouw handige neefje.
(Het lijkt wel of veel mensen zo’n neefje hebben. Hij is altijd “goed met computers”, heeft waarschijnlijk “op school ook marketing gehad” en mogelijk was hij “vroeger altijd al goed in opstel”. En het zou zomaar kunnen dat hij ook websites maakt (“doet hij in z’n vrijetijd, gewoon erbij”).)
Het enige dat ik daarop kan zeggen, is: “Gefeliciteerd, je kent nu de zeventien criteria voor het inhuren van een zakelijke tekstschrijver. Where we go from here is a choice I leave to you.”